اختلال بی خوابی اینسومنیا:
دشواری در به خواب رفتن یا در ادامه دادن به خواب (ناتوانی در دوباره خوابیدن)بیدار شدن در صبح زود،حداقل ۳ ماه دچار مشکل در خوابیدن باشد.
این اختلال با خستگی روزانه مرتبط با آن از لحاظ بالینی موجب پریشانی و رنج و عذاب یا اختلال عمده در کارکرد اجتماعی ، شغلی یا سایر زمینه های مهم کارکردی میشود و با وجود فرصت کافی برای خواب مشکلات فرد در رابطه با خواب باز هم روی میدهد.
اینسومنیا یکی از رایج ترین شکایات در مورد خواب است که ممکن است دائم یا موقت باشد.
اختلال بی خوابی حاد و اختلال بی خوابی مزمن دو نوع از مهم‌ترین انواع اختلال بیخوابی است.
اختلال اینسومنیا را به عنوان نارضایتی از کیفیت و کمیت خواب میداند.
این اختلال قابل انتساب با دیگر اختلال های خواب . اختلالات روانی و عارضه های پزشکی همزمان و تاثیر فیزیولوژیکی یک ماده نیست.
بیخوابی اولیه با برانگیختگی فیزیولوژیک،پسیکولوژیک،شرطی سازی منفی برای خواب به طور فراوان و به وضوح حضور دارند.
مشغله ذهنی بیماران مبتلا به اینسومنیا معمولا خوابیدن به اندازه ی کافی است و این ناتوانایی در خوابیدن و پریشانی ناشی از آن ممکن است در شکل گیری یک چرخه معیوب سهیم باشد یعنی هرچه تلاش آنها برای خوابیدن بیشتر میشود احساس ناامیدی و رنجشان بیشتر میشود و دشوارتر به خواب میروند و همچنین این افراد در روز افزایش خواب آلودگی هم ندارند.
بدخوابی اولیه (اینسومنیا)میتواند یک عامل خطر ساز برای اختلالهای خلقی ، اختلالهای اضطرابی و مصرف مواد به شمار رود همچنین در اثر فشار روانی بالا میتواند باعث بروز سردرد ، تنش زیاد عضلانی و ناراحتی معدی بشود.
شیوع اختلال بی خوابی اینسومنیا:
در کیلینکهای تخصصی اختلالهای خواب تقریبا برای 25% تا 15% افراد مبتلا به بیماری بیخوابی مزمن تشخیص بی خوابیه اولیه
گذاشته اند و بالاترین نرخ شیوع در بین اختلالات خواب دارد و تعداد زنانی که از اینسومنیا شکایت دارند بیشتر از مردان است همچنین با بالا رفتن سن گزارشات بیشتر میشود و معمولا در کودکان نادر است.
اما در اختلال بیخوابی ناشناخته شده مواردی است که آغاز آن در کودکی و دارای سیر مادام العمر است که فرض به آن است که از یک نابهنجاری در کنترل عصبی نظام خواب بیداری ناشی میشود.
علل اختلال بی خوابی اینسومنیا:
1)محیطی،از جمله بهداشت خواب ضعیف،تغییر در عادت خواب
2)فیزیولوژیک از جمله ذاتا کم خواب بودن،بارداری،میانسالی
3)استرس زندگی از جمله فوت عزیز،نقل مکان،امتحان
4)اختلالات روانی از جمله اضطراب حاد،افسردگی،سندروم مغزی ارگانیک
5)فیزیکی از جمله درد،نارسایی قلبی،تنفسی،آرتروز
6)فارماکولوژیک از جمله کافئین،الکل،مواد محرک،استفاده طولانی دارو های خواب آور
7)پاراسومیناها از جمله آپنه خواب،میوکلونوس خواب(اسپاسم عضلانی)
8)اختلال خواب اولیه (بدون علت مشخص)
درمان شناختی رفتاری
درمان شناختی رفتاری از مجموعه تکنیکهای رفتاری و شناختی استفاده میکند تا رفتارهای ناصحیح در ارتباط با خواب،ادراکهای غلط از خواب،افکار تحریف شده و مزاحم درباره خواب را از بین ببرد.
1)بهداشت خواب جهان مشمول :
اشاره دارد به سبک زندگی فرد،به اینکه فرد به علت نادیده گرفتن اصول و قواعد خواب مورد قبول همگان که به خوابیدن کمک میکنند،دچار مشکل شده است.
مثل داشتن ساعت خواب و بیداری منظم،مصرف نکردن کافئین،زیاد غدا نخوردن قبل از خواب،ورزش به اندازه کافی
2)رواندرمانی کنترل محرک :
به کاستن از عوامل اولیه و واکنشی درگیر در اینسومنیا کمک میکند و برای این طراحی شده که محرکهای راهنمای خوب تقویت شوندو تداعی ایجاد شده بین بعضی محرک ها و ببیخوابی تضعیف میشوند.
3)روان درمانی محدود سازی خواب :
تلاش بر این است که از مقدار زمانی که فرد در رختخواب است دراز کشیده اما بیدار است کاسته شود.محدودو سازی زمان صرف در شده در بستر میتواند به تحکیم خواب کمک کند.
4)لکسیشن تراپی و بایوفیدبک :
تمرینات خود هیپوتیزمی،تخیل هدایت شده،تنفس عمیق،ریلکسیشن عضلانی (آرام سازی عضلانی)
5)آموزش شناختی
واکنش هیجانی منفی بیمار به بیخوابی یا موقعیتهای مرتبط با خواب و بد خوابی هدف قرار میگیرد.باور بر این است که پاسخ هیجانی منفی باعث ایجاد برانگیختگی هیجانی میشود و این برانگیختگی هیجانی به نوبه خود باعث بی خوابی میشود یا آنرا بدتر میکند.اولین قدم شناسایی شناخت هاست دومین قدم به چالش کشیدن آنها و سومین قدم جایگزین کردن شناختهای ناسازگارانه با شناختهای سازاگارانه تر است.
6)قصد متناقص :
وقتی بیمار عکس آنچه آرزواش را دارد هدف قرار میدهد.یعنی به جای تلاش برای خواب تصمیم میگیرد تا جایی که میتواند بیدار بماند که از اضطراب اجرا کاسته و نهفتگی خواب بهتر میشود.
دارو درمانی :
اکثر داروهای خواب آور برای مصرف کوتاه مدت است نهایتا2هفته اما داروهایی که مجوز بلند مدت گرفته اند عبارتند از زولپیدم،اسزوپیکلون،راملتون.
اگر داروهای خواب آور به طور صحیح و مناسب مصرف شوند بیخوابی را به طور سریع و کافی از بین میبرند اما قطع مصرف این داروها معمولا با بازگشت بیخوابی همراه است.
ندا
